Aby przystąpić do wydania wyroku, sędzia kościelny winien wyrobić w sobie (in iudicis animo) pewnością moralną co do materii, która ma być rozstrzygnięta jego orzeczeniem (kanon 1608 par. 1).

Pewność moralna – certitudo moralis – jest to przekonanie wewnętrzne (zatem nie nadające się do bezpośredniej weryfikacji przez osoby trzecie) w danej kwestii. Można ją również określić jako sąd oparty na przeświadczeniu o prawdziwości lub nieprawdziwości danego zdania (w świetle relacyjnej teorii prawdy). Pewność taka nie musi, i często w praktyce sądowej, nie będzie pełna czy absolutna, w ten sposób by wyeliminować jakąkolwiek wątpliwość i jakąkolwiek możliwość błędnego osądu. Wystarczająca, lecz również konieczna, jest sytuacja braku uzasadnionych w sensie obiektywnym (intersubiektywnym) wątpliwości.

Nie jest dopuszczalne jednak wydanie wyroku w oparci o sędziowskie przypuszczenie a nawet duże prawdopodobieństwo prawdziwości danego zdania. Wyrokować można jedynie na podstawie obiektywnej moralis certitudo, opartej na przesłankach pozytywnych. Przeświadczenie subiektywne, oparte na poruszeniu woli, upodobaniu czy utrwalonym poglądzie osobistym na analogiczne sprawy, nie może wpływać na kształt sentencji wyroku.

Jeśli sędzia kościelny nie nabył po zapoznaniu się z dowodami w staranny sposób pewności moralnej, winien orzec na zasadzie in dubio pro libertate i przyjąć, że powód żądania swego nie zdołał dowieść, wobec tego pozwany winien być uwolniony od pretensji strony powodowej. Trzeba jednak mieć na uwadze, że jeśli mamy do czynienia ze sprawą cieszącą się przychylnością prawa (kanon 1608 par. 4), konieczne jest rozstrzygnięcie na korzyść tejże. Takie causae iuris favore fruentes to między innymi sprawy węzła małżeńskiego (zob. kanon 1060) oraz sprawy przywileju wiary (kanon 1150).