I. Wprowadzenie do sztuki prehistorycznej
– Definicja sztuki prehistorycznej i jej okresy
– Cechy charakterystyczne sztuki prehistorycznej

II. Sztuka prehistoryczna w postaci malowideł jaskiniowych
– Odkrycie pierwszych jaskiń z malowidłami i ich znaczenie
– Przykłady znanych jaskiń z malowidłami: Lascaux, Altamira, Chauvet
– Techniki używane do tworzenia malowideł jaskiniowych

III. Znaczenie malowideł jaskiniowych w kulturze prehistorycznej
– Interpretacja malowideł jaskiniowych: kult religijny, wizualizacja mitycznych historii, szamanizm
– Odzwierciedlenie kultury paleolitycznej i neolitycznej w malowidłach jaskiniowych
– Znaczenie malowideł jaskiniowych jako źródło informacji na temat życia człowieka w przeszłości

IV. Zagrożenia dla dziedzictwa sztuki prehistorycznej
– Niszczenie malowideł jaskiniowych przez turystów, zanieczyszczenie powietrza, wilgoć
– Czynniki przyczyniające się do naturalnego niszczenia malowideł jaskiniowych: erozja, skalne osuwiska
– Działania podejmowane przez naukowców i rządy w celu ochrony sztuki prehistorycznej przed zniszczeniem

V. Wnioski
– Znaczenie sztuki prehistorycznej i malowideł jaskiniowych dla naszej dziedzictwa kulturowego
– Konieczność ochrony malowideł jaskiniowych przed niszczeniem
– Kontynuacja badań nad sztuką prehistoryczną w celu zrozumienia kultury ludzi naszej przeszłości.

W dzisiejszych czasach sztuka jest stosunkowo łatwo dostępna dla każdego, zarówno jako widz jak i twórca. W ciągu ostatnich kilku stuleci, sztuka była w posiadaniu elity, a dzięki sztuce prehistorycznej, możemy poznać całe społeczeństwa, które nie tylko kształtowały formy artystyczne, ale również były z nimi związane ideologicznie i wyznaniowo. W tym artykule skupimy się na sztuce prehistorycznej, a konkretniej na malowidłach jaskiniowych i ich znaczeniu.

Sztuka prehistoryczna obejmuje okres od czasów, gdy człowiek zaczął tworzyć pierwsze rzeźby, aż do czasów wynalezienia piśmiennictwa. Okres ten jest podzielony na trzy podstawowe epoki: paleolit, mezolit oraz neolit. W paleolicie, który trwał od około 2,5 miliona lat temu do około 10 tysięcy lat temu, ludzie żyli jako myśliwi i zbieracze, a sztuka prehistoryczna z wcześniejszego okresu to głównie ruchome rzeźby wykonane z kości i kamienia. W mezolicie, który trwał od około 10 tysięcy lat temu do około 8 tysięcy lat temu, człowiek zaczął stopniowo przechodzić do rolnictwa i osiedlać się na stałe. Zaczyna się tutaj również era malowidł jaskiniowych, które powstawały przez kolejne tysiąclecia w trzech podstawowych miejscach: Europie, Afryce i Azji. W neolicie, który trwał od około 8 tysięcy lat temu do około 3,5 tysiąca lat temu, ludzie zaczynają tworzyć pierwsze miasta oraz tworzyć formy sztuki przede wszystkim w postaci rzeźb i ceramiki.

Wraz z odkryciem pierwszych jaskiń z malowidłami, pojawiła się konieczność ich interpretacji i zrozumienia, czym właściwie były dla ludzi prehistorycznych. Jaskinie z malowidłami były dla ludzi z paleolitu i neolitu miejscem kulmującym wiele rytuałów. Znane malowidła są np. w jaskiniach Lascaux we Francji lub Altamira w Hiszpanii. Jednym z najnowszych oraz najbardziej interesujących odkryć na polu badań malowideł jaskiniowych jest jaskinia Chauvet we Francji.
W obrębie opisywanej sztuki prehistorycznej malowidła jaskiniowe to wciąż jedna z najciekawszych gałęzi. Tworzono je na ścianach jaskiń, wśród wymion i rysunków stanowiących formę sztuki pomieszanej z praktykami religijnymi. Wymienia się kilka technik, które były do tego używane. Najpopularniejsze to stosowanie różnych rodzajów farb, w tym minerałów, węgla drzewnego oraz kości zwierzęcych, do wykonywania rysunków, a także drapania, wykuwania i wygładzania powierzchni, na których zostały one umieszczone. Wszystkie te elementy przyczyniały się do powstania tężyzny malowidła.

Interpretacja malowideł jaskiniowych to spore wyzwanie dla naukowców i historyków sztuki. Niektóre interpretacje są oparte na badaniach naukowych, w których skoncentrowano się na znalezieniu w jaskiniach przedmiotów o różnym pochodzeniu, które powinny być związane ze stworzeniem malowideł. Inne interpretacje opierają się na badaniach z zakresu psychologii i socjologii kultury ludzi. Jedni przedstawiają religijne wyjaśnienia przedstawianych malowideł, inni koncentrują się na sytuacjach z życia codziennego. Istnieje wiele różnych teorii dotyczących jaskiń i malowideł, które powstały na przestrzeni lat, lecz niemal każda próba zinterpretowania znaczenia malowideł to czysta spekulacja.

Malowidła jaskiniowe były nie tylko ciekawą formą sztuki, ale również odzwierciedleniem kultury paleolitycznej i neolitycznej. Dziś stanowią one cenioną wartość historyczną i estetyczną, ponieważ są zarówno unikalnym przejawem dawnego świata, jak i potężnym zapisem ludzkiej przeszłości i należy je chronić przed zniszczeniem. Niestety malowidła jaskiniowe są zagrożone tak przez działalność człowieka, jak i czynniki naturalne. do działań, jakie podejmują naukowcy i rządy w celu ochrony malowideł, należy uczulanie turystów, którzy odwiedzają te miejsca, na konieczność ich ochrony przed niszczeniem, a także stosowanie specjalnych technologii,, które chronią je przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi.

Sztuka prehistoryczna i malowidła jaskiniowe są ciągle obiektem zainteresowania naukowców z całego świata. Współczesne badania nad nimi pozwalają zbliżać się do poznania i zrozumienia kultury ludzi, którzy żyli w przeszłości. Chociaż wiele zagadek wciąż pozostaje niejasnych, istniejący materiał pozwalający na rekonstrukcję przyszłych wydarzeń oraz na interpretację ludzkości, która tworzyła te malowidła i jaką przestarzałą wizję świata chcieli nam przelać w swoim dziele sztuki.

Artykuł powstał we współpracy z www.basenopole.pl