Historia sztuki islamskiej: Ornamentyka, architektura i kaligrafia

Sztuka islamska to zróżnicowany zbiór dzieł sztuki powstałych od VII wieku aż do dzisiaj w krajach, gdzie dominuje kultura islamu. Wykształciła się ona w wyniku m.in. zetknięcia różnych tradycji i kultur oraz na podstawie Koranu i tradycji proroka Mahometa. Najważniejszymi dziedzinami sztuki islamskiej są: ornamentyka, architektura i kaligrafia.

I. Rozwój ornamentyki

Ornamentyka to dziedzina sztuki, która ma w islamie szczególne znaczenie. Z uwagi na ustrój religijny i kulturowy, sztuka islamska eksponuje bardziej ornamenty niż figuratywne przedstawienia ludzi i zwierząt. Wzorce i motywy, takie jak roślinne, geometryczne, kalligraficzne, podkreślają jedność i harmonię w otaczającym świecie.

Wśród najbardziej charakterystycznych wzorców islamskiej ornamentyki można wymienić:

– Motyw arabskiego klawisza – został zaczerpnięty z architektury i jest charakterystycznym modelem geometrycznym stosowanym w Islamie. Przypomina klucz islamskiego raju, co nawiązuje do siły i potęgi Boga.
– Wzory geometryczne – w Islamie mają one symboliczne znaczenie, nawiązujące do harmonii i symetrii we Wszechświecie.
– Motyw roślinny – to jeden z najważniejszych elementów islamskiej ornamentyki i jest odzwierciedleniem piękna natury. Wzory roślinne używane w sztuce islamskiej są często skomplikowane i stylizowane.

II. Architektura

Architektura jest jedną z najważniejszych dziedzin sztuki islamskiej. Charakteryzuje się ona bogactwem dekoracji, geometrycznymi kształtami oraz asymetrią. Wśród najważniejszych cech architektury islamskiej można wymienić:

– Meczet – to najważniejsza budowla w Islamie. Charakteryzuje się wieżami minaretów, nawami modlitewnymi i dachem kopulastym.
– Medresa – to tradycyjna szkoła islamska, która składa się z kilku budynków i dziedzińca z fontanną w środku.
– Pałac – to zwykle duży, bogato dekorowany budynek, w którym mieszkał władca lub inna ważna osoba.

III. Kaligrafia

Kaligrafia jest sztuką władania piórem lub pędzlem, która służy do pisania tekstu, zwykle związanej z religią. W islamie kaligrafia jest uważana za najwyższą formę sztuki i jest uznawana za podstawę dekoracji wnętrz, szczególnie meczetów. Wzory kalligraficzne charakteryzuje piękno kształtu liter i skomplikowane formy. Wśród najważniejszych stylów kaligrafii można wymienić:

– Kuficki – to jeden z najstarszych stylów kaligrafii, który był używany w VII i VIII wieku. Charakteryzuje się wyrazistymi i asymetrycznymi literami.
– Niska – charakteryzuje się literami, które są wyrównane z liniami tekstu. Styl ten był popularny w Persji i w Azji Środkowej.
– Diwani – to styl, który był popularny w epoce osmańskiej. Litery są bardzo skomplikowane i ozdobne, a ich główne cechy to szybkość i łatwość pisania.

Podsumowanie

Sztuka islamska to zbiór różnorodnych form sztuki, które tworzone są na całym świecie tam, gdzie dominuje kultura islamu. Ornamentyka, architektura i kaligrafia są najważniejszymi dziedzinami sztuki islamskiej. Wzory i motywy sztuki islamskiej, wraz z charakterystycznymi stylami, dorównują pięknu i bogactwu innych tradycji artystycznych.

Artykuł powstał we współpracy z casablanca.net.pl